Uittreksel tekst verschenen op 19/3/2014 op de website van VNO-NCW

(…)
Delen vraagt om een andere kijk op bezit, stelt Jaspar Roos, een oud-bankman die zich als chief inspiration officer bij Future Ideas vastbijt in ontwikkelingen als de deeleconomie. ‘Dit weekend had ik een hogedrukreiniger nodig. Die heb ik bij mijn buurman geleend. Mijn vrouw vroeg nog of het niet handiger was om zelf zo’n ding te kopen. Terwijl ik dacht: ik koop er wel wat hulpstukken bij die mijn buurman ook kan gebruiken.’ Roos vindt het goed dat de discussie over bezit wordt gevoerd. ‘We hebben het met z’n allen al jaren over duurzaamheid. Maar verder dan pleidooien als ‘zet de airco een tandje lager’ komen we niet. Terwijl je je eigenlijk zou moeten afvragen of je die airco überhaupt nodig hebt. Of je spullen wel nodig hebt, of dat je ze niet beter kunt delen.’

Dat consumenten zich dit nu ook daadwerkelijk afvragen, merken bedrijven. Waar iemand vroeger een cd aanschafte van zijn favoriete artiest, maakt hij tegenwoordig gebruik van streamingdiensten als Spotify. Cijfers van de brancheorganisatie van de entertainment­industrie NVPI laten dat ook zien. De omzet van diensten als Spotify schoot vorig jaar omhoog met dik 110 procent. Tegelijkertijd kromp de markt voor tastbare producten als cd’s met een kleine 20 procent. Volgens Roos is sprake van een onomkeerbare beweging. ‘Dat een initiatief als Airbnb zo’n succes heeft, zit ‘m er in dat mensen een beetje klaar waren met de Hiltons en andere grote(re) organisaties van deze wereld. Ze vonden het leuk(er) om in te stappen in een lokaal initiatief.

Overigens krijgt Airbnb steeds meer trekjes van een gewoon bedrijf. Het rebelse uit de begintijd is er wel af. In veel gevallen is het allang niet meer zo dat het idee is ‘we gaan lekker bij iemand inwonen’. Je ziet dat dit soort initiatieven op het moment dat ze online gaan heel snel commercieel worden. Op dat moment worden de verschillen tussen traditionele aanbieders en nieuwe aanbieders aanzienlijk kleiner.’

Wel even slikken
Het dichtbevolkte Nederland lijkt een ideale voedingsbodem voor deelautoconcepten. Met het snelgroeiende SnappCar als – naar eigen zeggen – onbetwist marktleider in het particuliere segment. Inmiddels telt deze aanbieder veertigduizend gebruikers. Zevenduizend daarvan zijn verhuurder, de rest huurders.

(…)
In de horeca is een vergelijkbare ontwikkeling gaande. Traditionele aanbieders in de sector vernieuwen. Daartoe ‘aangemoedigd’ door initiatieven als thuisafgehaald.nl, een online platform dat mensen in staat stelt – een deel van – het door hen gekookte maaltje te delen met anderen. En daar is niets mis mee, zegt Joris Prinssen, woordvoerder van Koninklijke Horeca Nederland (KHN). ‘De deeleconomie heeft vele gezichten en biedt horecaondernemers zeker ook kansen. Gasten die eigen ingrediënten meenemen en de kok die daarvan iets lekkers maakt bijvoorbeeld. Of een eigen snack meenemen op het terras en de drankjes van het café gebruiken.’

Waar volgens hem wél wat mis mee is, is dat ‘nieuwe’ aanbieders als Airbnb in tegenstelling tot hun traditionele collega’s geen afdrachten hoeven te doen. Dát zorgt voor oneerlijke concurrentie. ‘Wij staan voor het principe ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. Dus als je als hoteleigenaar toeristenbelasting moet betalen en moet voldoen aan brandveiligheidseisen, dan moet dat ook gelden voor een aanbieder als Airbnb.’ Het al of niet voldoen aan de geldende regels is inderdaad ‘zo’n puntje’ dat nog moet worden geregeld. Niet voor niets is je huis verhuren via Airbnb in steden als Berlijn en New York tot illegale activiteit verklaard. Ook in Amsterdam mocht het niet. Toch staat de gemeente de verhuur via online marktplaatsen inmiddels oogluikend toe.

Het zal horecaondernemers plezieren dat mensen die hun stulpje willen verhuren via Airbnb, wel moeten voldoen aan allerlei eisen. Onder meer op het gebied van brandveiligheid. Ook moeten ze net als commerciële logeeradressen als hotels netjes toeristenbelasting gaan afdragen. Wel spannend wat dit voor effect zal hebben op de activiteiten van verhuurders nieuwe stijl als Airbnb.

Maar toch zegt SnappCar-oprichter Pascal Ontijd: ‘Over een x aantal jaar gaat dit soort initiatieven de traditionele business significant bijten. Daar ben ik zeker van.’