Uittreksel artikel verschenen in Trouw op 3 maart 2014

(…)
Het verhaal rondom bitcoin is complex. Wie het verhaal goed uitlegt, vertelt twee verhalen. Jammer genoeg trekt het verhaal rondom de munt de grootste aandacht, terwijl dit slechts het topje van de ijsberg is. Het veel grotere verhaal gaat over de onderliggende software waarop de bitcoin-valuta draait. Het algoritme maakt namelijk in één klap allerlei centrale instanties, zoals banken, notarissen, makelaars en zelfs overheden, overbodig. Dankzij het bitcoin-protocol verschuift de macht van de elite naar de massa. Bitcoin betekent de democratisering van de financiële dienstverlening. Het is de demonipolisering van het slijk der aarde.

Bitcoin heeft namelijk een oud wiskundig probleem opgelost. In een decentrale wereld is het onmogelijk om te weten wie wel of niet vertrouwd kan worden. Satoshi Nakamoto, de vermoedelijke maker van het bitcoin-protocol, heeft dit vraagstuk opgelost. Bitcoin is een compleet nieuwe manier om informatie vast te leggen en over te dragen in de aanwezigheid van onbetrouwbare partijen.
Een ieder die bovenstaand gedachtengoed op zich in laat werken, begrijpt direct de enorme waarde van het bitcoin-protocol. Voor het eerst in de geschiedenis van de economie is het mogelijk om eigendom en eigendomsrechten van digitale activa (zoals aandelen, certificaten, digitaal geld et cetera) over te dragen op een snelle, transparante en niet-fraudeerbare manier zonder de tussenkomst van een centrale instantie. In dit ecosysteem stromen eigendomsrechten dus net zo rijkelijk over het internet als webpagina’s, e-mail, video en muziek.

Aardverschuiving
Het bitcoin-protocol past hiermee binnen een veel grotere trend, die van de machtsverschuiving van grote, gecentraliseerde bureaucratische hiërarchieën naar door technologie gedreven gedistribueerde, bottom-up netwerken die bestaan uit individuen en communities.

Platformen als Airbnb, Uber, Kickstarter, TaskRabbit en Coursera zijn het voorland van deze ontwikkeling. Deze initiatieven laten zien wat het betekent wanneer digitale netwerken worden uitgerold in de fysieke wereld. De menigte is het nieuwe bedrijf. De consument is het hotel, het taxibedrijf, de startup, het uitzendbureau en de leraar.

Het betekent een aardverschuiving in de manier waarop we leven, werken, spelen, reizen, maken, leren, bankieren en consumeren. En dit is een boodschap die de burger als muziek in de oren klinkt, maar de gevestigde orde absoluut niet. Deze probeert namelijk het probleem in stand te houden waarvoor ze zelf ooit de oplossing waren. Wie wil immers zijn eigen businessmodel kannibaliseren?

De bitcoin-munt zal hoogstwaarschijnlijk nooit tot wasdom komen, maar gegeven het feit dat het onderliggende protocol open source is, zullen soortgelijke initiatieven hierop voortborduren en wel degelijk de eindstreep halen. Virtueel geld is dankzij bitcoin definitief het stadium van Monopoly-geld ontstegen. Het laat duidelijk zien dat een decentrale, bottom-up economie mogelijk is.

Sander Duivestein: trendwatcher op het gebied van nieuwe technologie; onderzoeker bij IT-dienstverlener Sogeti