Uittreksels uit column van Sarah Van Liefferinge in Knack

(…)

Onze economie is manisch-depressief. Jobonzekerheid, besparingen en hoge werkloosheid, maar ook werkdruk, prestatiedrang en gebrek aan vrije tijd veroorzaken stress en onmacht. Steeds meer Belgen lijden aan burn-outs en depressies. Eén op negen slikt antidepressiva, kalmeer- of slaappillen. We zwalpen collectief van “boom” naar recessie: niemand heeft de touwtjes nog in handen. Zo gaat dat als de onzichtbare hand van de markt God vervangt. We krijgen te horen dat “het vertrouwen van de consument hersteld moet worden en de economie opnieuw moet groeien”. Meer van hetzelfde: dát is zogezegd de uitweg uit deze crisis.

Het groeimodel en het vrijemarktfundamentalisme zijn failliet. Steeds meer economen erkennen dat de focus op winstmaximalisatie en rationaliteit onze markteconomie ondermijnde. De menswetenschap economie is vernauwd tot het toepassen van mathematische modellen die geen verband houden met de reële wereld. We hebben nood aan een macro-economisch alternatief. Geen woord daarover uit de monden van onze politieke leiders, die pretenderen dat “de economie” een allesoverheersende natuurwet is waarnaar wij burgers ons moeten schikken.

Wij willen welzijn

Wij burgers staan voor een belangrijke taak. We willen de economie van de toekomst bouwen op waarden zoals geluk en vertrouwen, respect, duurzaamheid en zelfontplooing. We beseffen dat je zaait wat je oogst: onze mentale structuren worden mede gevormd door onze sociale structuren. Welzijn kan niet bloeien in een hypocriet systeem dat van zijn burgers goed gedrag en zeden verwacht, maar van de haute finance niet. Grote ongelijkheid voedt angst, hebzucht en criminaliteit.

Cynici zullen aanhalen dat de mens nu eenmaal van nature egoïstisch is. Dat klopt niet. Biologen tonen aan dat dieren -en zeker primaten- empathische, morele en sociale wezens zijn. Ook studies met baby’s en kleine kinderen bewijzen dit, net als nieuw onderzoek naar het gedrag van de neanderthalers. We hebben geen autoritaire religies, repressiestaat of GAS-boetes nodig om solidariteit te cultiveren, wel integendeel. We worden geboren als sociale wezens.